Prilog poznavanju formiranja difuznog sloja (DSL) u srednjem Jadranu u odnosu na biološke faktore morske sredine
Sažetak
U okviru ribarstveno-bioloških istraživanja stanja te racionalnih mjera eksploatacije demersalnih resursa srednjeg otvorenog Jadrana (Jabučka kotlina), koristeći ultra-zvučni detektor »Simrad«-580 na istraživačkom brodu m/b »Bios«, tokom 1968/69. godine registrirali smo postojanje i distribucije difuznog sloja (DSL). Difuzni se je sloj tokom godine javljao najčešće u dva, prostorno, odvojena sloja: g o r n j i (slika 1) i d o n j i sloj (slika 2, 4, 5). Tokom dnevne svjetlosti, gornji je sloj, veoma često, podijeljen u dva manja sloja (slika 4), a u večernjim satima vrši znatna vertikalna pomicanja prema površini mora. Za razliku od gornjeg sloja, donji sloj se tokom čitavog dana, manje-više, zadržava pri morskom dnu, te nema tendenciju vertikalnih pomicanja. Registrirani znakovi difuznog sloja, na ultra-zvučnom detektoru najčešće su formirali horizontalne znakove, izuzev u slučaju slike br. 4, širine i do 20 fth (slika 1). U studiranom području, difuzni je sloj registriran na dubljim postajama, ispod 150 metara, koje karakterizira glinasto-ilovasti facijes taloga morskog dna. Pliće postaje, koje se nalaze između izobata 100 i 150 metara (tabela 4), označene su kao negativne postaje, budući da u istraživanom periodu nijednom nije registrirano postojanje - formiranje difuznog sloja.
U studiji povezanosti formiranja difuznog sloja (DSL) u ovom dijelu Jadrana i bioloških, zooplanktonskih, komponenata morske sredine, korišteni su slijedeći izvori bioloških podataka:
1. planktonske lovine prikupljane mjesečno uz pomoć velikog stramina Ø 2 metra;
2. kvalitativan sastav hrane u semi-pelagičnih riba: oslić (Merluccius merluccius L.) i sarun (Trachurus trachurus L.), lovljene dubinskom povlačnom mrežom (kočom).
Podaci kvantitativno-kvalitativnog sastava planktonskih lovina (tabela 1) od 150 do 0 metara, ukazuju da dvije vrste kopepoditnih račića, Euchaeta hebes i Calanus helgolandicus tokom godine dominiraju u sastavu planktona ovog područja, te na osnovu toga vjerujemo da navedeni organizmi imaju direktan utjecaj na formiranje, distribuciju i ponašanje gornjeg dijela difuznog sloja registriranog na ultra-zvučnom detektoru.
Podaci sastava hrane u oslića i saruna (tabela 2), osobito u mjesecima jačeg formiranja donjeg dijela difuznog sloja, ukazuju da eufauzidni i mizidni rakovi: Nyctiphanes couchi, Meganyctiphanes norvegica i Lophogaster typicus formiraju donji sloj.
Na osnovu prikupljenih i obrađenih podataka moguće je konstatirati da na formiranje, distribuciju i ponašanje difuznog sloja (DSL) u ovom dijelu Jadrana, biološke-zooplanktonske komponente morske sredine imaju dominantnu ulogu.
